دوربین گوشی‌های هوشمند در سال‌های اخیر پیشرفت زیادی را تجربه کرده و به فناوری‌های مختلفی مجهز شده است. به تازگی سازندگان موبایل‌ها روی توانایی زوم دوربین تمرکز کرده‌اند و به سراغ دوربین پریسکوپی رفته‌اند، اما این دوربین چگونه کار می‌کند و چه تفاوتی با دوربین تله فوتو رایج در گوشی‌های بازار دارد؟
از زمانی که گوشی‌های هوشمند در سطح جهان محبوب شده‌اند، دوربین‌ها نقش مهمی را در آن‌ها برعهده داشته‌اند. سازندگان از چندین سال پیش تا به امروز تمرکز ویژه‌ای روی توانایی‌های دوربین موبایل‌ها و همچنین سنسورها داشته‌اند.
رقابت در زمینه دوربین گوشی‌های هوشمند بسیار فشرده است و شرکت‌ها به سراغ استفاده از چندین دوربین روی پنل پشتی محصولات خود رفته‌اند. نه تنها پرچمدارها، بلکه گوشی‌های میان‌رده و حتی اقتصادی هم دیگر یک دوربین ندارند و برای مثال HMD Global در نوکیا ۹ پیور ویو از دوربین اصلی پنج‌گانه استفاده کرده است.
دوربین‌های مورد استفاده در گوشی‌های هوشمند کاربردهای متفاوتی از زوم اپتیکال گرفته تا ثبت تصاویر عریض دارند. در دو سه سال اخیر سازندگان توانایی زوم دوربین محصولات خود را افزایش چشمگیری داده‌اند و به لطف دوربین پریسکوپی قابلیت زوم اپتیکال ۵ و ۱۰ برابری را در اختیار کاربران قرار می‌دهند.
در این مطلب می‌خواهیم نگاهی به دوربین پریسکوپی، مزایا و معایبش، تفاوت آن با دوربین تله فوتو و همچنین آینده‌اش داشته باشیم.
تاریخچه دوربین تله فوتو گوشی‌ها
در حالی که اپل اولین شرکتی نیست که گوشی‌های هوشمند خود را به دوربین اصلی چندگانه مجهز کرد، باید آن را مسئول محبوبیت این ایده دانست. این کمپانی در سال ۲۰۱۶ گوشی آیفون ۷ پلاس را با دوربین اصلی دوگانه وارد بازار کرد که دوربین تله فوتو آن می‌توانست با زوم اپتیکال ۲ برابر عکس بگیرد. در کنار زوم اپتیکال، دوربین تله فوتو ثبت تصاویر پرتره باکیفیت را نیز برای کاربران آیفون ممکن کرد.
چندین سال پیش از اپل، کمپانی‌های دیگری به دنبال قابلیت ثبت تصاویر از سوژه‌ها از فاصله دور بودند. در سال ۲۰۱۳ شرکت نوکیا از گوشی لومیا ۱۰۲۰ با دوربین ۴۱ مگاپیکسلی رونمایی کرد. در حالی که این پرچمدار از قابلیت زوم اپتیکال پشتیبانی نمی‌کند، امکان کراپ یا برش تصاویر غول‌پیکر آن برای کاربران وجود داشت که نقش زوم را بازی می‌کرد. تا به امروز کمپانی‌ها از چنین استراتژی برای تبلیغ دوربین‌های ۶۴ یا ۱۰۸ مگاپیکسلی استفاده کرده‌اند.
با وجود افزایش رزولوشن دوربین گوشی‌های هوشمند، چندین کمپانی به سراغ دوربین با لنز متحرک مشابه با دوربین‌های کامپکت رفتند. سال ۲۰۱۳ بود که سامسونگ از گوشی گلکسی S4 زوم با قابلیت زوم اپتیکال ۱۰ برابر و فلش زنون رونمایی کرد. این دوربین باعث شد محصول سامسونگ به عنوان یک دوربین با سیستم عامل اندروید و پشتیبانی از سیم‌کارت لقب بگیرد. یکسال بعد از آن، گلکسی K زوم از راه رسید.
مفهوم دوربین پریسکوپی در گوشی‌های هوشمند تا زمانی که هواوی با گوشی P30 پرو در مارس ۲۰۱۹ آن را محبوب کرد، ایده جدیدی محسوب می‌شد. هواوی اولین برندی بود که چنین دوربینی را به صورت تجاری وارد دنیای گوشی‌های هوشمند کرد. دوربین این پرچمدار هواوی از قابلیت زوم ۵۰ برابر بهره می‌برد.
با وجود اینکه هواوی اولین شرکتی بود که چنین محصولی را وارد بازار کرد، پیش از آن برند دیگری شروع به آزمایش این ایده کرده بود. هموطن این کمپانی یعنی اوپو در کنگره جهانی موبایل ۲۰۱۷ برای اولین بار قابلیت زوم اپتیکال دوربین پریسکوپی را به نمایش گذاشت. با این حال دو سال طول کشید تا دوربین پریسکوپی به صورت تجاری وارد بازار شود.
دوربین پریسکوپی چیست؟
طبق تعریف، پریسکوپ یک ابزار اپتیکال است که به شما اجازه می‌دهد اطراف یک مانع را ببینید. بطور سنتی پریسکوپ شامل آینه‌ها یا منشورهایی می‌شود که نور را در زوایا مناسب می‌شکند و به افراد اجازه می‌دهد اجسامی که در بالا و پایین خط دید آن‌ها وجود دارند را ببینند.
از چندین دهه پیش شاهد استفاده از پریسکوپ‌ها در وسایل نقلیه نظامی مانند تانک‌ها و زیردریایی‌ها بوده‌ایم. شما حتی می‌توانید آن را برای آزمایش‌های ساده سرگرم‌کننده هم بسازید و ساختار پیچیده‌ای ندارد.
دوربین پریسکوپی شامل سنسور و لنزها در صفحه XZ قرار می‌گیرند و محور Y را در زاویه ۹۰ درجه قطع می‌کند. در پایان و در مقابل سنسور دوربین، منشور قرار گرفته که جهت نور را عمود بر سنسور تغییر می‌دهد. استفاده از منشور ۹۰ درجه باعث می‌شود که این دوربین‌ها برخلاف دوربین‌های سنتی که دایره‌ای هستند، چهارگوش باشند.
نور از دهانه مستطیل شکل دوربین پریسکوپی وارد می‌شود، در زاویه ۹۰ درجه می‌شکند و سپس از لنزها عبور کرده و به سنسور می‌رسد. برای اطمینان از وضوح مناسب تصاویر در زوم ۵ یا ۱۰ برابری، این دوربین‌ها از فوکوس خودکار پشتیبانی می‌کنند تا در هنگام حرکت لنزها به سمت جلو یا عقب، فوکوس با مشکل مواجه نشود.
در زوم بالاتر از ۵ برابر، هر لرزش ظریفی نیز بزرگ به نظر می‌رسد. برای جلوگیری از این موضوع، دوربین‌های پریسکوپی دارای لرزشگیر اپتیکال یا OIS هستند که معمولا درون منشور قرار می‌گیرد. استفاده از OIS درون منشور، امکان حرکت آزادانه آن در چندین محور را فراهم می‌کند و با حرکات سریع سازگار می‌شود.
چیدمان خاص این دوربین باعث می‌شود که فضای چندان زیادی را از گوشی اشغال نکند. علاوه بر این، ضخامت آن‌ها تفاوت چندانی با دوربین‌های عادی ندارد، در صورتی که اگر لنزها در محور دیگری قرار می‌گرفتند با ضخامت بسیار بیشتری روبه‌رو می‌شدیم.
تفاوت دوربین پریسکوپی و تله فوتو
دوربین‌های تله فوتو با قطعات ثابت یا متحرک قابلیت زوم اپتیکال را در اختیار شما قرار می‌دهند. در درجه اول دوربین پریسکوپی یک نسخه پیشرفته‌تر دوربین تله فوتو استاندارد است. با این حال در کنار تفاوت در چیدمان، می‌توان آن‌ها را با مشاهده شکل دهانه دوربین نیز تشخیص داد. در حقیقت دهانه چهارگوش دوربین پریسکوپی باعث می‌شود که به راحتی آن را دوربین‌های دیگر جدا کرد.
در مقابل دوربین پریسکوپی، دوربین تله فوتو مانند سایر دوربین‌ها دارای دهانه دایره‌ای است و نمی‌توان تنها در یک نگاه تفاوت آن با دوربین‌های دیگر را تشخیص داد.
دوربین پریسکوپی دارای چندین لنز است، در حالی که دوربین تله فوتو فاصله کانونی طولانی‌تری دارد. در نهایت باید گفت هیچ‌کدام از دوربین‌های تله فوتو و پریسکوپی از فاصله کانونی متغیر پشتیبانی نمی‌کنند، اما برخی راه‌حل‌ها در آینده می‌توانند چنین ویژگی را به آن‌ها اضافه کنند.
مزایای دوربین پریسکوپی
قابلیت زوم دوربین گوشی‌های هوشمند در یک دهه اخیر پیشرفت زیادی داشته و حالا دوربین پریسکوپی آن را یک قدم جلوتر می‌برد. مهم‌ترین مزیت این دوربین‌ها، امکان عکس گرفتن از یک سوژه از فاصله دور است. علاوه بر این، سازندگان بدون افزایش چشمگیر ضخامت گوشی می‌توانند چنین قابلیتی را در اختیار کاربران خود قرار دهند و همچنان از چندین دوربین در آن‌ها استفاده کنند.
